Kwijtschelding 3.0: efficiënter, nauwkeuriger én rechtmatiger
Met de komst van Kwijtschelding 3.0 maken gemeenten en waterschappen een grote sprong vooruit in het automatiseren en verbeteren van het kwijtscheldingsproces. Hierdoor krijgen inwoners automatisch waar ze recht op hebben, terwijl gemeenten werken met completere en betrouwbaardere gegevens. We spraken over de voordelen met Patty Mulder-Klok, beleidsadviseur bij de gemeente Rotterdam, en Onno Stoltenborg, afdelingsmanager Invordering bij samenwerkingsverband Cocensus.
Wat is KWS 3.0?
KWS 3.0 is de nieuwste versie van het systeem waarmee gemeenten en waterschappen automatisch kunnen bepalen of inwoners in aanmerking komen voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. De belangrijkste verbeteringen ten opzichte van de vorige versie (KWS 2.0) zijn een betere berekening van inkomsten, extra informatie over voertuigen en een verbeterde toetsing op bijvoorbeeld alimentatie en ondernemersstatus.
Tijd besparen
Het aantal kwijtscheldingsverzoeken dat jaarlijks wordt verwerkt, verschilt per gemeente. Onno licht toe: “Cocensus verwerkt voor de jaarlijkse verlengingstoets 9.000 aanvragen en nog eens 12.000 handmatige aanvragen waarbij gebruik wordt gemaakt van de geautomatiseerde toets van het Inlichtingenbureau”. Patty vult aan: Bij Gemeente Rotterdam worden voor de jaarlijkse verlengingstoets 25.000 aanvragen verwerkt en nog eens 30.000 handmatige aanvragen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de geautomatiseerde toets van het Inlichtingenbureau”.
KWS 3.0 maakt het proces slimmer en sneller, waardoor gemeenten en waterschappen veel minder handmatig werk hoeven te verrichten. Patty benadrukt dat KWS 3.0 ervoor zorgt dat gemeenten minder tijd kwijt zijn aan ingewikkelde administratie, waardoor ze sneller en makkelijker inwoners kunnen helpen: “Neem bijvoorbeeld de kostendelende medebewoners. Voorheen vroegen we dan maar van iedereen één voor één alle gegevens op, want je wist niet zeker of het een kostendelende medebewoner was. Met KWS 3.0 is dit veel inzichtelijker, waardoor direct kan worden bepaald of iemand wel of geen kostendelende medebewoner is. Dit zorgt voor een snellere en eenvoudigere verwerking, waardoor inwoners eerder duidelijkheid krijgen en gemeenten efficiënter kunnen werken”.
Betere kwaliteit van informatie
Dankzij verbeterde koppelingen met externe databronnen, zoals de Belastingdienst, ontvangen gebruikers van KWS 3.0 nu completere en actuelere gegevens. Dit maakt de toetsing betrouwbaarder en vermindert de noodzaak voor aanvullende bewijsstukken van burgers. Onno: “Voor samenwerkingsverbanden met meerdere opdrachtgevers, zoals Cocensus, is het proces van aanleveren efficiënter ingericht dan in KWS 2.0”.
Impact op de inwoner: vaker automatische kwijtschelding
Voor inwoners heeft KWS 3.0 ook impact. Patty: “In Rotterdam is het percentage automatische kwijtschelding bij de jaarlijkse toetsing gestegen van 74% in 2024 naar 77% in 2025. Dit betekent dat meer inwoners zonder een aanvraag kwijtschelding ontvangen. Tegelijkertijd brengt de verbeterde toetsing ook veranderingen met zich mee, zoals een nauwkeurigere beoordeling van voertuigen en inkomsten. Dit leidt soms tot vragen van burgers die voorheen wél, maar nu geen kwijtschelding meer krijgen”.
Verbeterde rechtmatigheid
Volgens Onno is een van de grootste voordelen van KWS 3.0 de verbeterde rechtmatigheid: “KWS 3.0 biedt meer nauwkeurige en gedetailleerde informatie over voertuigen (inclusief kilometerstanden) en verbeterde netto berekeningen van inkomsten. Dit leidt tot eerlijkere beslissingen en meer vertrouwen in het proces.”
Samenwerking als sleutel tot succes
De ontwikkeling van KWS 3.0 is tot stand gekomen door intensieve samenwerking tussen het Inlichtingenbureau, gemeenten, waterschappen, de LVLB en de softwareleveranciers. Onno: “In de werkgroep, die bestaat uit vertegenwoordigers van gemeenten, waterschappen en het Inlichtingenbureau zag je dat de bundeling van praktijkervaring, ervoor gezorgd heeft dat de nieuwe systematiek beter aansluit op de behoeften van zowel gemeenten als burgers. Daarnaast heeft de goede samenwerking met de softwareleveranciers ertoe geleid dat we nu een goed werkend kwijtscheldingsproces hebben.”
Toekomst
Voor de toekomst zijn er al wensen voor een volgende versie, zoals de toevoeging van een proactieve toetsing op invalidenparkeerkaarten. KWS 3.0 heeft de verwerking van kwijtscheldingsverzoeken efficiënter en nauwkeuriger gemaakt. Gemeenten besparen tijd en krijgen betere informatie om besluiten op te baseren, terwijl burgers misschien vaker automatisch kwijtschelding ontvangen. Inmiddels zijn 75 organisaties overgestapt van 2.0 naar 3.0. De komende tijd verwacht het Inlichtingenbureau dat de meeste organisaties de overstap maken naar 3.0 omdat de softwareleverancier de nieuwe versie aan het uitrollen zijn. Alle gemeenten moeten voor 1 juli over naar 3.0 omdat de oude versie dan uitgezet wordt door het Inlichtingenbureau. Maar één ding is zeker: Kwijtschelding 3.0 is een belangrijke stap richting een eerlijker, efficiënter en rechtmatiger kwijtscheldingsproces.